پویشی در ترجمان فضایی-کالبدی مفهوم اسلامی عدالت با تحلیل کارتوگرافیک تعادل فضایی در نواحی ۱۱۲گانه کلانشهر تهران

Authors

رضا خیرالدین

reza kheiredin

abstract

یکپارچگی شهری به عنوان یکی از معیارهای مهم در کیفیت تحولات توسعه ای شهرها مطرح است. به عبارتی شکاف و جدایی گزینی اجتماعی (social segregation) در روند تحولات فضایی-کالبدی محلات و مناطق مختلف یک شهر پدیده مطلوبی نیست. از آنجا که این پدیده، موجب تفکیک طبقات مختلف اجتماعی در پهنه ها و محلات متمایز می شود، لذا می تواند منشأ اصلی برخی دوگانگی ها و تضادهای جدی بین محلات بالا و پایین اقتصادی- اجتماعی گردد. چنین شرایطی تعادل کلیت شهر را مختل نموده و برای یکپارچگی فضایی (spatial integration) آن تهدیدآفرین خواهد بود. از این رو تعادل بخشی و یکپارچه کردن مناطق مختلف شهری یکی از الزامات راهبردی در طرح های شهرسازی در مواجهه با جدایی گزینی فضایی شهرهاست. در مقاله حاضر مفهوم تعادل بخشی جهت یکپارچگی تمامیت شهر از دیدگاه اسلامی (قرآن و نهج البلاغه) مد نظر قرار می گیرد. تعادل بخشی و عدالت فضایی (spatial justice) درمناطق شهری لزوماً به معنی تلاش برای مساوی و همگون سازی نواحی مختلف نیست. بلکه کوششی نظام یافته از سازماندهی فضایی و تأمین نیازهای متناسب برای هر یک از محلات با وجود تنوع و پویایی در آنها است. در این فرآیند، گونه ها وسلسله مراتب مختلفی از محلات با ویژگی های خاص وجود دارند. تفاوت محلات منجر به تفاخر و برتری جویی ناشی از اسکان درآن نمی شود. بلکه تعلق ساکنان به محله اسکان خود امری تعیین کننده است. به عبارتی محلات به خاطر ساکنان اعتبار می یابند و اسکان در یک محله اعتباری ذاتی و تمییز اجتماعی (social discrimination) به ساکن نمی دهد. لذا کثرت همه محلات در وحدت کل شهر، بدور از احساس تقابل اجتماعی و دوگانگی فضایی به صورت یکپارچه نظام می یابند. تبیین مصداقی و دقیق بحث با بررسی کیفیت زندگی و گونه شناسی نواحی مختلف کلانشهر تهران (112 ناحیه شهری) برای سنجش شکاف و جدایی گزینی فضایی- کالبدی در آن صورت می گیرد. روش شناسی تحقیق بر تبیین مؤلفه های مشخص مفاهیم نظری از منابع اسلامی و تعیین شاخص های کمی سنجش شکاف فضایی مبتنی است. تحلیل های مربوط به ارزیابی یکپارچگی شهری با استفاده از مدل های آنالیز مکان مرجع (geo-referencial analysis ) و کارتوگرافیک از تمام نواحی شهر تهران برحسب حدود 50 شاخص کمی صورت می گیرد و خروجی ها و یافته های تحلیل، اقدامات، طرح ها و سیاست های ساماندهی مناطق شهری توسط مدیریت شهری را در دو دهه اخیر در ترازوی سنجش تعادل شهری قرار می دهد. به این معنا که آیا تحولات شهر تهران به عنوان پایتخت کشور اسلامی ایران به سوی تعادل و پویایی شهری بوده یا گسیختگی و جدایی گزینی فضایی- کالبدی؟

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

پویشی در ترجمان فضایی-کالبدی مفهوم اسلامی عدالت با تحلیل کارتوگرافیک تعادل فضایی در نواحی 112گانه کلانشهر تهران

full text

تحلیل الگوی رشد کالبدی- فضایی کلانشهر تهران

شناخت الگوی رشد فضایی شهرهای اصلی کشورها از جمله کلانشهر تهران، برای تدوین سیاست‌های مناسب و دستیابی به توسعه پایدار ضروری است. بر این اساس، این پژوهش بر مبنای مسأله چگونگی الگوی رشد فضایی کلانشهر تهران شکل گرفت. سپس با تبیین نظری مسأله مذکور در چارچوب نظریه توسعه پایدار و رشد هوشمند شهری، سه فرضیه ارایه و با روش توصیفی-تحلیلی ارزیابی شد. در این چارچوب، با گردآوری داده‌های مورد نیاز به روش کتاب...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

full text

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

full text

تحلیل و بررسی نقش عدالت فضایی در نواحی پیرامونی بر سازماندهی سیاسی فضایی پایدار در شهر تهران

پدیده‌های انسانی محدود و تک عاملی و گسسته از محیط پیرامون نبوده و شهر به عنوان نمودی مهم از هویت جمعی انسان‌ها از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به این مساله هدف این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش عدالت فضایی در نواحی پیرامونی بر سازماندهی سیاسی فضایی پایدار شهر تهران. شهر تهران از جمله کلان شهرهایی است که بیشترین تاثیرپذیری و نیز متقابلا بیشترین تاثیرگذاری را از نواحی پیرامونی در مباحثی ...

full text

تحلیل فضایی- کالبدی نواحی شهری بر اساس شاخص‌های رشد هوشمند

افزایش جمعیت در سال‌های اخیر و به دنبال آن گسترش پدیده شهرنشینی، موجب گردیده توسعهشهریو الگوهای مناسب در جهت رشد و توسعه کالبدی شهر، اهمیت ویژه ای یافته که باید در برنامه ریزی‌های آتی مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه جهت ساماندهی سطوح پراکنده شهری، از الگوهای نوین برنامه ریزی شهری از جمله رشد هوشمند استفاده می‌کنند. درحقیقتراهبردرشدهوشمند،سعیدرشکلدهیمجددشهرهاو هدایتآن‌هابهسویاجتماعتوانمندبا دس...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title:

پژوهش های معماری اسلامی

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۴۱-۵۶

Keywords

تعادل شهری جدایی گزینی اجتماعی یکپارچگی شهری عدالت اسلامی تهران

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com